Crashtest – Ben jij stressbestendig genoeg?

/6 Reacties/in , /door

Moment van de waarheid

Het coronavirus heeft ons allemaal te pakken en hierdoor storten de beurzen wereldwijd in. Een goede gelegenheid om deze crashtest als aanvulling te schrijven voor mijn cursus dividendbeleggen. Vorig jaar ben ik begin maart begonnen met maandelijks ETF’s (iShares euro dividend (IDVY)) aan te kopen en in augustus heb ik dit uitgebreid met iShares STOXX Global Select Dividend 100 UCITS ETF (ISPA). Iedere maand, op oktober na, heb ik van mijn gestorte €220 en het ontvangen dividend 9 ETF’s aangekocht. De ene keer 4 van de ene en 5 van de andere, maar het kon ook zomaar andersom zijn.

Hoe staat het ervoor

Dit heeft geresulteerd in de volgende portefeuille

 

Zoals je ziet heeft mijn portefeuille een gevoelige knauw gekregen. Ik heb in totaal €2.090 gestort en dat is op dit moment nog maar €1.737 waard, een waardevermindering van €353. Ik heb in totaal €28 dividend ontvangen en bijna €8 aan kosten gemaakt. Dit maakt het verlies zelfs €373 (€114 + €259). In de laatste kolom nemen ze wel het dividend mee, maar niet de kosten. Volgens mij geeft dit een vertekend beeld en ik doe er niets mee. Rechtsom of linksom, je geld is nog net geen 20% minder waard geworden.

Doorsta de crashtest

Afgelopen weekend stond ik met iemand te praten over zijn beleggingen. Hij handelt via Peaks en zag zijn aandelen minder waard worden. Dit zorgde direct voor de reactie om alles te verkopen, zodat het niet nog minder zou worden. Vorige week was het namelijk nog €700 waard en nu nog maar €500, dus hij heeft geen enkel risico genomen. Blijkbaar is dit toch de standaard reactie en dat is jammer. Op deze manier koop je duur en verkoop je goedkoop en dat is niet de manier om vermogen op te bouwen. Ik heb hem mijn telefoonnummer gegeven. Hopelijk belt hij een volgende keer en kan ik hem ompraten om niet te verkopen. Het enige waar je eigenlijk echt een adviseur voor nodig hebt.

Meer kopen voor hetzelfde geld

Natuurlijk is het lastig om te zien dat een gedeelte van je geld is verdwenen, maar beleggen doe je voor de lange termijn. Ik heb er vertrouwen in dat het in de toekomst weer goed komt. Wil je dividendbeleggen met ETF’s dan is dit een basisvoorwaarde. Van de €220 heb ik deze maand in totaal 11 aandelen bij kunnen kopen, 2 meer dan gewoonlijk. Van allebei 1 extra voor hetzelfde geld, laat maar zeggen ze zijn in de aanbieding. Hieronder volgt een overzicht van mijn portefeuille na mijn laatste aankoop.

Zoals je nu kan zien zijn mijn gemiddelde aankoopprijzen (GAK) lager geworden. Als de koers van de 1e ETF (ISPA) boven de €27,5848 komt, ga ik zwarte cijfers schrijven. Voor de aankoop had ik hiervoor nog een koers van €28,4441 nodig.

Heb jij het in je?

Ik weet nog niet of de bodem al bereikt is of dat we nog verder zakken. Het beste is om iedere maand je aankopen te blijven doen en je niet te laten leiden door je emoties. Als je wilt kan je in een dalende markt wat meer kopen als je daar de ruimte voor hebt. De gemiddelde aankoopprijs gaat dan nog sneller omlaag en schrijf je sneller zwarte cijfers. In mijn strategie gaat het niet om de koerswinst. Het draait om het dividend en nu is het moment om goedkoper aandelen bij te kopen. Het meer of minder waard worden van je aandelen is niet relevant. Het blijft zoals het in het overzicht staat een ongerealiseerde winst of verlies. Deze crash is een goede test. Kan jij omgaan met dit soort verliezen en durf je bij te kopen?

Ben je nog niet begonnen met beleggen, dan is nu misschien een goed moment. Start met mijn Cursus dividendbeleggen.

Het cadeau waar je oneindig lang plezier van hebt

/3 Reacties/in , , /door

oneindig

Sparen voor je pensioen

In mijn vriendengroep zit een ZZP’er en het lukt mij niet om hem aan het beleggen te krijgen voor zijn pensioen. Hij spaart goed en maakt zeker niet al zijn geld op. Maar van het rendement op spaargeld ga je het tegenwoordig niet redden. Over een goede 10 jaar komt het pensioen eraan en het zou leuk zijn als we dan ook nog gezellig kunnen gaan skiën en een hapje buiten de deur kunnen eten. De eisen zijn niet heel hoog, maar een beetje speelgeld is wel leuk. De hypotheek is zo goed als afgelost, dat is in ieder geval al gewonnen.

Een oneindig cadeau

Ik geloof zelf in een stijgende economie en vanuit onze eigen ervaring heeft het beleggen ons geen windeieren gelegd. Met nog een tijdshorizon van 10 jaar durf ik het wel aan om te gaan starten met beleggen, maar heel veel langer wachten maakt het niet makkelijker. Tijd voor actie dus. Aangezien het verzinnen van verjaardagscadeaus naarmate je ouder wordt steeds lastiger wordt, had ik dit jaar bedacht om hem een aantal ETF’s cadeau te doen. De manier om laagdrempelig te beginnen en als hij het niets vindt dan help ik wel met het opruimen ervan. Maar eerst ervaren en dan zien we wel verder.

Beleggingsaccount geopend

Met behulp van zijn vrouw een beleggingsaccount geopend en de eerste ETF’s aangekocht. Zijn verjaardagscadeau kan zich ontwikkelen de komende jaren. Als hij zelf niet gaat beleggen, maar ik de komende 10 jaar wel voor zijn verjaardag ETF’s bijkoop dan kunnen we over 10 jaar jaarlijks een keer gaan lunchen. Gaat hij zelf ook wat geld erop storten, dan kan het zomaar zijn dat we dan jaarlijks een aantal keren goed uit eten kunnen. En gaat hij er echt in geloven en investeert hij iedere maand een paar honderd euro, dan is de jaarlijkse skivakantie gegarandeerd.

Lol op lange termijn

Je kan nu natuurlijk zeggen dat je het geïnvesteerde geld ook opzij kan zetten en dan wordt het spaargeld voldoende om een aantal keren van te lunchen of uit eten te gaan. Dat is zeker waar, maar het leuke van het investeren en het beleggen in dividend ETF’s is dat je er dan voor zorgt dat je het jaarlijks oneindig kan blijven doen. Je gaat dan het passieve inkomen gebruiken om deze uitjes te bekostigen in plaats van je spaargeld op te maken. En dat dividendinkomen blijft natuurlijk ieder jaar terugkomen. Op deze manier zorg je voor blijvende lol in plaats van tijdelijke lol. Je creëert een soort verzekering om oneindig uit eten te kunnen blijven gaan.

Te weinig pensioenopbouw

Op dit moment is hij nog niet erg in zijn sas met zijn cadeau. Vooralsnog is het allemaal ballast waarvan hij het nut niet inziet. Ik heb hem natuurlijk niet alleen de ETF’s cadeau gedaan, maar ook de hulp om het uit te leggen en het verder uit te bouwen. Een keer mijnpensioenoverzicht.nl bekeken en dan wordt de zin ervan wel duidelijker. AOW en het in loondienst opgebouwde pensioen is niet voldoende om het goede leven van nu in stand te houden. Sparen is leuk en goed, maar niet voldoende om de inflatie bij te houden.

Box 1 pensioen

Ik heb het hem nog niet verteld, maar het aankopen van de dividend ETF’s in box 3 is nog maar het begin. Als hij daar een beetje aan gewend is, dan gaan we ook de volgende stap nog maken. Het beleggen in ETF fondsen kan ook met behulp van de belastingdienst in box 1. Ik weet niet of hij al gebruik maakt van het banksparen op een geblokkeerde rekening, zodat hij daarover nu nog geen belasting hoeft te betalen. Het belasting betalen gebeurt dan pas als hij met pensioen is. Het bankbeleggen is in ieder geval de volgende stap naar een nog beter pensioen. Afgelost huis, spaargeld, in loondienst opgebouwd pensioen, passief inkomen in box 3 en dan ook nog beleggen met behulp van de belastingdienst. Gebruik maken van alle mogelijkheden, meer spreiding is bijna niet mogelijk.

Gewoon eigen gewin

Beleggen is niet heel moeilijk, maar het grootste probleem is de eerste horde nemen. En deze horde is voor velen heel hoog en voor sommigen te hoog. Beleggen is eng en je kan er geld mee verliezen, maar dat het op je spaarbankrekening ook verdampt is niet zichtbaar. Het is een leuk cadeau en hopelijk vinden mijn vriend en ik dat over 10 jaar nog. Anderen adviseren over vermogensopbouw blijft lastig. Ik geloof er heilig in dat het de goede weg is, maar stel je voor… In dit geval heb ik niet alleen de ander, maar ook mezelf ermee. Minder leuke uitjes.

Handige dividend weetjes

/0 Reacties/in , /door

Tijd voor dividend weetjes

Dividend zorgt voor een belangrijk deel van mijn passieve inkomen. Ik heb het er dus ook vaak over, maar misschien weet jij er nog niet alles van. Hieronder volgen een aantal dividend weetjes die ik van verschillende plekken vandaan heb gehaald.

1. Wat is dividend

Het rendement van een aandelenbelegging bestaat niet alleen uit een eventuele koerswinst, maar ook uit eventueel te ontvangen dividenden. Dividend is een winstuitkering van een bedrijf aan zijn aandeelhouders. Heeft een bedrijf een jaar goed gedraaid en winst gemaakt, dan kunnen ze besluiten hiervan een gedeelte uit te keren. Omdat veel bedrijven meer geld verdienen dan ze verstandig kunnen herinvesteren, kiezen ze hier vaak voor, in plaats van het geld werkloos op de plank te laten liggen.

Of ze dit doen en wanneer en hoeveel besluiten ze dus zelf. Aangezien dividend voor veel aandeelhouders belangrijk is, gaan bedrijven hier zorgvuldig mee om. Vaak geven ze al een voorspelling voor de komende jaren. Sommigen bedrijven kiezen ervoor om 1x per jaar uit te keren en anderen doen dit per kwartaal of halfjaar. In Nederland zijn er niet veel bedrijven die maandelijks uitkeren, maar in Amerika gebeurt dit wel. Mijn favoriete aandeel Realty Income hoort daarbij.

Voor het selecteren van aandelen kan het uitkeren van dividend een belangrijke factor zijn. Zeker in Amerika, waar je zelf voor je pensioen moet zorgen, is het selecteren van bedrijven die al heel veel jaren onafgebroken dividend uitkeren en daarbij ook nog een stijgende lijn laten zien voor velen een belangrijk selectiecriterium. Ze noemen het de dividend aristocraten.

2. Dividenduitkering bij ETF’s

Een ETF is een mandje van aandelen van verschillende bedrijven. Een bedrijf bepaalt zelf wanneer het dividend uitkeert. Hierdoor ben je bij een ETF afhankelijk van de bedrijven die in de ETF zitten en wanneer deze dividend uitkeren. Op het moment dat een ETF, maar 1 x per jaar dividend uitkeert is het duidelijk. Je weet welk bedrag je op dat moment gaat ontvangen. Keert een ETF 4x per jaar dividend uit dan wordt het anders. De bedragen hoeven dan niet ieder kwartaal exact hetzelfde te zijn maar kunnen behoorlijk verschillen. Je bent als ETF afhankelijk van de aandelen die in het mandje zitten en wanneer deze dividend uitkeren.

3. Verschillende vormen dividend

Er bestaan twee vormen van dividend: regulier dividend, dat periodiek wordt uitgekeerd en speciaal dividend, dat bijvoorbeeld wordt uitbetaald in jaren van uitzonderlijke winst of na verkoop van een bedrijfsonderdeel.

4. Dividendrendement is afhankelijk van de koers

Het dividend dat bedrijven uitkeren is een vast bedrag per aandeel. Heb je dus 100 aandelen in je bezit dan ontvang je 100 keer het vastgestelde dividend. Om het rendement op je vermogen te kunnen bepalen ben je afhankelijk van de koers waarvoor je het aandeel hebt aangekocht. Het dividendrendement = ontvangen dividend/(aantal aandelen * je betaalde koers).

Jouw dividendrendement is vaak anders dan het dividendrendement van het aandeel op dit moment. Dit komt doordat de koers waarvoor jij het aandeel hebt aangeschaft waarschijnlijk verschilt van de huidige koerswaarde. Het huidige dividendrendement zegt alleen wat over het aandeel als je het nu koopt.

5. Hoogdividend aandelen

Ik weet niet precies wanneer het een hoogdividend aandeel is, maar bij een dividendrendement van meer dan 6% dan kan het zeker voor Nederlandse begrippen wel als hoogdividend aandeel aangemerkt worden. Hoogdividend aandelen komen voornamelijk voor bij Amerikaanse bedrijven. Bij dividend geldt hetzelfde als bij andere investeringen. Hoe hoger het rendement, hoe meer risico je loopt.

Toch is er bij hoogdividend aandelen wel een kanttekening te plaatsen. In Amerika betalen bedrijven die meer dan 80% van hun winst uitkeren aan aandeelhouders minder belasting. Hierdoor is het dividendrendement hoger, maar hoeft dit niet direct samen te gaan met meer risico.

Wil je hier meer over weten? Lees dan eens mijn blog Beleg jij ook beter dan de bank?

6. Dividend in geld of in aandelen

Je kan ervoor kiezen om dividend uit te laten keren in geld of in aandelen. Indien ze het geld uitkeren op je beleggingsrekening kan je het zelf herinvesteren, maar soms kan je er ook voor kiezen om dezelfde aandelen ter waarde van het dividendbedrag aan te laten kopen.

7. Vaststellen en ontvangen van dividend

Het vaststellen van het dividend en het daadwerkelijk ontvangen op je beleggingsrekening zijn 2 verschillende momenten. Op de dag voor het aandeel ex-dividend gaat, wordt bepaald welke beleggers het aandeel in bezit hebben. Deze beleggers hebben recht op het dividend over de voorgaande periode. Stap je later in, dan heb je daar geen recht meer op. De datum van betaalbaarstelling is van belang om te weten wanneer het geld op je rekening gestort wordt.

8. Interim- en slotdividend

Bedrijven die meerdere keren per jaar dividend uitkeren, maken aan het eind van de periode de jaarrekening hiervoor op. Het is net als het principe van je waterrekening, met het verschil dat je bij je waterrekening je voorschotnota’s betaald en bij dividend je voorschotten, het interim dividend, ontvangt. Aan het eind van het jaar wordt de eindnota opgemaakt. Afhankelijk van de daadwerkelijk gemaakte winst wordt het nog resterende slotdividend uitgekeerd.

9. Dividendbelasting

Bij het uitkeren van het dividend betaalt het bedrijf hierover belasting en ontvang je dus minder dividend. Je betaalt over je vermogen in box 3 al vermogensrendementsheffing over je gehele vermogen, ongeacht welk rendement gemaakt wordt. Belasting op dividend is dus dubbele belasting en je hebt recht om die terug te krijgen. Bij je belastingaangifte geef je op hoeveel dividendbelasting is ingehouden en dit bedrag brengt de belastingdienst in mindering op je te betalen inkomstenbelasting.

Als op het dividend van buitenlandse aandelen belasting is ingehouden, kan deze belasting in veel gevallen geheel of gedeeltelijk worden verrekend met de belastingdienst of worden teruggevraagd. Dit hangt echter af van het belastingverdrag dat met het betreffende land is gesloten. Voor Amerika kan je via je broker een W8-BEN formulier invullen om ervoor te zorgen dat je voor je Amerikaanse aandelen geen dubbele belasting betaalt.

Mijn weg naar vrijheid

Over dividend valt veel te vertellen en deze lijst met dividend weetjes is zeker niet uitputtend. De basis is gelegd om duidelijk te maken wat dividend is. Voor mij is dividend de manier om eenvoudig inkomen te ontvangen waarvoor ik niet hoef te werken. Door te investeren in de verschillende bedrijven ontvang ik maandelijks vanuit het dividend van deze bedrijven een inkomen waarvan ik mijn lasten betaal. Dividend zorgt voor mijn vrijheid en dat kan het voor jou ook doen.

 

Waar doen die verzekeringsmaatschappijen het toch van?

/0 Reacties/in , , , /door

Voor het einde je geld op

Financieel onafhankelijk zijn voor je pensioendatum en dan op het eind teveel geld overhouden is zonde, je had eerder kunnen stoppen met werken. Dit is jammer, maar lang niet zo vervelend als langer blijven leven dan gepland en dat dan het geld op is. Misschien iets te vroeg gestopt of het er te goed van genomen. Helemaal op gaat natuurlijk niet gebeuren in Nederland. De AOW en je eventueel opgebouwde pensioen blijven uitkeren tot je dood. Maar heb je via een lijfrente of banksparen belastingvrij geld gespaard, dan kan je hiermee een extra aanvulling op je pensioen kopen. Je kan kiezen voor een uitkering voor een vast aantal jaren of levenslang. Kies je voor een vaste periode, dan kan het zo maar zo zijn dat er nog leven is na de uitkering.

Verzekeren kost geld

De hoeveelheid geld dat je uitgekeerd krijgt is verschillend. Bij een vast bedrag voor een bepaald aantal jaren lopen verzekeringsmaatschappijen weinig risico. Maar wil je een levenslange uitkering, dan komen er statistieken aan te pas. De verzekeringsmaatschappij loopt risico. Word jij oud dan verdienen ze minder aan je of maken ze zelfs verlies. Het risico schatten ze in op basis van sterftetafels. Afhankelijk van de levensverwachting bepalen ze de hoogte van je uitkering. Je betaalt voor de zekerheid van het levenslang uitkeren met het ontvangen van een minder hoge uitkering. Gezien de kosten die verzekeringsmaatschappijen in rekening brengen en met welk rendement ze rekenen om je uitkering te bepalen, lopen ze volgens mij weinig risico.

Lijfrentes lastige producten

Ik heb vanwege de spreiding ook een aantal lijfrentes en bankspaarproducten, maar eigenlijk vind ik het helemaal niets. Lees hiervoor mijn blog Lijfrente wat een snertoplossing. De regelgeving die bij lijfrentes hoort is, mede door de vele wijzigingen, onoverzichtelijk geworden. Tijdens de opbouw is het allemaal nog wel te doen, maar het kopen van een uitkering ervan valt niet mee. Wanneer ga je het laten uitkeren, wat mag, wat is slim, welke maatschappij en geen idee wat ik er aan over ga houden. Ik heb mij vanwege mijn opleiding behoorlijk verdiept in lijfrentes en nog steeds vind ik het lastige materie. Investeren doe je alleen in zaken die je snapt, dat is een veelgehoord advies. Om die reden had ik eigenlijk niet aan lijfrentes en banksparen moeten beginnen. Zelfs nu ik dit blog aan het schrijven ben, moet ik weer goed nadenken over hoe het allemaal ook al weer in elkaar steekt.

Mijn levenslange uitkering kost niets extra

Zelf dividendbeleggen is veel makkelijker om te begrijpen. De moeilijkheid bij zelf beleggen, zit in de opbouw. Waar beleg je in? Tijdens de uitkeringsfase is het een stuk makkelijker. Je kan op ieder moment stoppen met het herinvesteren van het dividend en het gestorte dividend van die maand opnemen. Een maand daarna kan je besluiten dat het bedrag teveel is en dus een maandje overslaan, om de volgende maand minder geld op te nemen. Je gebruikt alleen het uitgekeerde dividend dus je inkomen is levenslang. Je bepaalt helemaal zelf wat je met je geld doet en er zijn geen kosten aan verbonden. Via een vastgesteld fictief rendement betaal je er wel belasting over. Geen progressieve inkomstenbelasting zoals bij een lijfrente uitkering, maar de lagere vermogensrendementsheffing.

Tijd voor betere producten

Je zou toch denken dat als dit voor mij privé een goede manier is om inkomen te genereren, er toch ook een bedrijf zou moeten zijn die hier zijn geld mee kan verdienen. Niet te veel beheerkosten berekenen en gewoon geld investeren voor mensen in dividendinkomsten. Als je dit voor meer mensen doet kan je zorgen voor een betere spreiding en op deze manier passief inkomen voor ze genereren. Banksparen heeft de lijfrente-opbouw al een stuk transparanter en goedkoper gemaakt, het is nu ook tijd om de uitkeringsfase te versimpelen. Een product waar je zelf aan het stuur zit, maandelijks je uitkering kan bepalen, weinig kosten heeft en het vermogen blijft in tact en hobbelt gewoon mee met de beurs.

Innovatie biedt mogelijkheden

Met de huidige technologie is er steeds meer mogelijk. De huidige verzekeringsmaatschappijen zijn log en groot en zien geen reden om te veranderen. Het geld klotst er tegen de plinten, kijk maar naar de mooie pandjes waarin ze zitten en de auto’s waarin gereden wordt. Al deze kosten worden betaald van ons vermogen en gaat ten koste van het rendement. Blijkbaar zit er veel marge tussen wat er binnenkomt bij verzekeringsmaatschappijen en wat eruit gaat. Het is wachten op de slimme jongens of meisjes die met een innovatief product de verzekeringsmarkt opengooien. Ik heb vertrouwen dat, tegen de tijd dat ik mijn uitkerende lijfrente moet gaan regelen, het wel gebeurd is.

Goed voorbeeld doet goed volgen

/2 Reacties/in , /door

goed voorbeeld

Geld verdienen is simpel

Steeds meer mensen zijn toch benieuwd hoe dat dividendbeleggen in elkaar zit. Een uitleg is zo gegeven en dan blijft de vraag over: Als het zo gemakkelijk is, waarom doet iedereen dit dan niet? Een vraag die ik mezelf ook regelmatig stel, maar er zijn voldoende redenen te verzinnen. Het is inmiddels al 10 jaar geleden dat we nog een redelijke rente op ons spaargeld ontvingen en daarmee ieder jaar rijker werden. Tegenwoordig brengt de rente niet veel meer op, maar dividendbeleggen is een goed alternatief. Beleggen was vroeger voor de snelle jongens en de echte bankmannen, maar het is door de verdergaande automatisering voor iedereen toegankelijk geworden.

Aan het werk zetten

Je zorgt maandelijks voor een overboeking naar je beleggersrekening en dit geld beleg je in een dividendaandeel of dividend ETF. Van het dividend dat de ETF of het aandeel uitkeert koop je tegelijk met de nieuwe maandelijkse inleg weer nieuwe aandelen of ETF’s. Dat is alles. Het is maar één stapje meer dan dat je voor sparen moet doen. Je hebt er niemand voor nodig en het kan gewoon thuis achter de computer of via je telefoon. In een handomdraai heb je je geld aan het werk gezet. Geld gaat op deze manier steeds meer geld maken. Het belangrijkste is om er vanaf te blijven.

Geen ander alternatief

Als het aan mij ligt is het nog een kwestie van tijd en is het dividendbeleggen dadelijk net zo gewoon als sparen. Tenzij de spaarrente weer gaat stijgen is er eigenlijk geen andere optie. Dividendbeleggen heeft een extra uitdaging ten opzichte van sparen. Aandelen kunnen meer waard worden, maar ook minder. De kunst is om hier niet mee bezig te zijn. Je koopt regelmatig aandelen bij om ze niet meer te verkopen. Zo verminder je het risico op het minder waard worden van je geld. Vroeger, toen er nog geen banken omvielen, was sparen redelijk risicoloos en dat was het grootste voordeel. Tegenwoordig is je geld ook niet zo veilig meer bij banken. Het depositogarantiestelsel geeft wel wat zekerheid, maar wat als er meerdere banken tegelijk omvallen?

Weinig gepromoot

Er zijn nog te weinig mensen die het positieve van dividend ontvangen ervaren en hierdoor een goed voorbeeld voor anderen zijn. Dat is op dit moment het grootste probleem met dividendbeleggen. De financiële dienstverlening heeft ons de afgelopen jaren producten verkocht die toch minder mooi waren dan we dachten. De AFM wil ons nu beschermen tegen onduidelijke producten, maar hoe onduidelijk is nu het kopen van een dividendaandeel. Je koopt het en het wordt meer of minder waard en ze keren periodiek dividend uit. Hoe moeilijk kan het zijn en hoe beschermend moet een overheid hierin zijn? Geld lenen kan redelijk eenvoudig, maar ons geld uitlenen aan bedrijven daar doen we heel moeilijk over.

Voortrekkersrol door de jeugd

Door de automatisering is beleggen voor iedereen bereikbaar geworden alleen moeten we met z’n allen nog even de drempel over geholpen worden. Misschien is het makkelijker om de jeugd aan het dividendbeleggen te krijgen. Ze hebben minder last van vooroordelen over beleggen. Ze hebben wel het nadeel dat ze nooit het principe van een behoorlijke rente op hun spaarrekening ontvangen hebben meegemaakt. De mooie werking dat geld geld maakt hebben ze hierdoor nog niet ervaren. Voor hen is het dus nog belangrijker dat ze gaan beleggen, zodat ze kunnen ervaren wat passief inkomen eigenlijk is. Eenmaal een paar met ervaringen en het goede voorbeeld verspreidt zich over de sociale media.

Geen goed voorbeeld

Ik dacht dat als ik kan laten zien dat ik het kan, dan gaan anderen ook wel denken dat ze het kunnen. Toch is dit niet het geval. Ik word gezien als een financiële dienstverlener en niet als één van jullie. Terwijl heel veel financiële dienstverleners nog niet van hun passieve inkomen kunnen leven. Het opbouwen van passief inkomen met behulp van dividendaandelen zit niet in de opleiding van financiële dienstverleners. Het verdienmodel voor dividendbeleggen leent zich daar ook niet voor. Dienstverleners verdienen geld aan transacties. Aandelen vasthouden past daar dus niet in. Ik verspreid mijn kennis gratis en jullie kunnen mij op mijn blauwe ogen vertrouwen. Het is echt niet moeilijk. Ik verdien iets als jullie je via mijn website aanmelden bij een broker, maar verder heb ik geen enkel belang. Je kan natuurlijk blijven wachten tot de rente gaat stijgen of maak jij onderdeel uit van de groep die als eerste de spreekwoordelijke dam over gaat steken?

Mijn favoriete dividendaandeel is Realty Income

/6 Reacties/in , /door

Reality Income

Vraag vanuit een lezer

Pas geleden kreeg ik de vraag van een lezer wat mijn favoriete dividendaandeel was. Een vraag waar ik niet direct het antwoord op had. Wat maakt een aandeel favoriet? Is dat alleen het aandeel met het hoogste dividendrendement of zijn er nog meer zaken die daarbij belangrijk zijn. Ik heb er wel eventjes over nagedacht, maar voor mij is er maar 1 echte winnaar. Het aandeel dat ervoor gezorgd heeft dat ik daadwerkelijk het principe van passief inkomen en de mooie werking van het herinvesteren van het dividend ben gaan ervaren. Om die reden natuurlijk goud waard.

Aandeel met maandelijks dividend uitkering

Het betreft het aandeel van Realty Income, een Amerikaans bedrijf dat belegt in vastgoed. Het wordt verhandeld op de New York Stock Exchange (NYSE) met de code (ticker) O. Ze noemen zich ‘The Monthly Dividend Company’, het was ons eerste aandeel wat maandelijks dividend uitkeerde. Zeker als je net begint om passief inkomen op te bouwen met dividendaandelen, dan stimuleert het maandelijks ontvangen van dividend het nog meer willen hebben. Daarbij herinvesteerde ik het ontvangen dividend gelijk en zag op deze manier mijn passief inkomen maandelijks groeien. Het is net als bij afvallen. Een dieet met direct resultaat stimuleert het volhouden.

Jaarlijks verhogend dividend

Het dividend wat uitgekeerd wordt, is een vast bedrag per aandeel. Veel bedrijven verhogen dit bedrag per aandeel jaarlijks. Als je niets bijkoopt blijft je hoeveelheid aandelen gelijk en zorgt het verhogen van het dividendbedrag ervoor dat je jaarlijks steeds meer dividend ontvangt. Het passief inkomen groeit hierdoor en dit zorgt ervoor dat je geen last van inflatie hebt. Het is daarom belangrijk om bedrijven te zoeken die al jaren dividend uitkeren en dit ook verhogen. Realty Income behoort hierbij tot de toppers.

Enorme koerswinst

Het dividend stijgt, maar ook de koers van het aandeel kan stijgen, zoals het geval is bij Realty Income. Hierdoor is het huidige dividendpercentage (dividendbedrag/koers) 3.75%, maar ontvangen wij 6,5%. Ons percentage is veel hoger, omdat we een koerswinst van 75% op dit aandeel hebben gerealiseerd. Onze aandelen zijn bijna in prijs verdubbeld, de aandelen zijn de laatste jaren erg in trek. Mocht de beurs instorten dan wordt ons huidige dividendrendement minder, maar dit verandert niets aan het dividendinkomen dat we ontvangen. Het voordeel van een koersdaling is dat we weer aandelen kunnen bijkopen in de uitverkoop. Bij een koersdaling stijgt het dividendpercentage van het huidige aandeel, namelijk een zelfde uitkering bij een lagere koers. Dit maakt het aandeel weer aantrekkelijker.

Vooral niet verkopen

Je kan nu natuurlijk denken, zo dat is een goede winst die zullen we eens even contant maken. De kunst is om er vanaf te blijven. Op het moment dat ik mijn aandelen verkoop heb ik wel geld verdiend, maar ben ik een deel van mijn maandelijks inkomen kwijt. Ik maak daarbij kosten en wil ik mijn spreiding houden in mijn portefeuille dan zal ik aandelen van een vergelijkbaar bedrijf moeten kopen. Het is net als in de huizenmarkt, je kan je huis nu goed verkopen, maar je betaalt ook meer voor je nieuwe huis. Betaal je niet meer, dan is er wat met het huis aan de hand. Voor aandelen in dezelfde markt geldt hetzelfde.

Steeds minder risico

Dividendaandelen verdienen zichzelf op termijn terug, maar dan moet je ze niet verkopen. Van het geld dat ik geïnvesteerd heb in Realty Income, ontvang ik al 5 jaar dividendinkomsten. Hiermee heb ik al 30% van mijn investering terugverdiend.  Maar de allerbelangrijkste reden om ze te houden is, omdat het mijn inkomen is. Wil je met aandelen gokken op koerswinst, zorg dan voor een aparte rekening. Dividendaandelen koop je voor het dividend. Eenmaal gekocht niet meer verkopen. Realty Income zorgt voor een goed stijgend dividend, geeft stabiliteit in mijn portefeuille en keert maandelijks geld uit. Beter kan niet. Wat is jouw favoriete aandeel?

Hoe ziet onze portefeuille eruit?

/8 Reacties/in , /door

portefeuille

Wat is mijn mening waard?

Regelmatig wordt mij de vraag gesteld hoe onze portefeuille eruit ziet en ik blijf het lastig vinden om daar een antwoord op te geven. Net alsof ik alle wijsheid in pacht heb om te bepalen wat je nu het beste kan kopen. Ik heb de afgelopen jaren wel ervaring opgebouwd, maar ik ben geen beursgoeroe en heb zeker geen glazen bol. Daarbij is het aankoopmoment natuurlijk relevant, zeker bij aandelen. Is het aandeel van het bedrijf op dit moment de huidige prijs wel waard? Wat je nu betaalt voor een aandeel kan wel eens veel te duur zijn, maar dat hoefde niet de situatie te zijn toen ik het aandeel kocht. Daarbij kan ik er zelf goed tegen als mijn aandelen tijdelijk minder waard worden, maar vind ik het erg vervelend als anderen, bij aandelen die ik geadviseerd heb, geld verliezen.

Hoe ik het heb opgebouwd

In ongeveer 6 jaar tijd heb ik onze portefeuille opgebouwd en ik ben begonnen met behulp van de site mijngeldwerkt.com van Bartho Egberink. Helaas bestaat deze site niet meer. Het was een handig hulpmiddel dat mij handvatten gaf bij het uitzoeken van goede dividendaandelen. Op de site stonden bedrijven in verschillende sectoren, met een jaarlijks stijgend dividendrendement. Daarbij werd ook een indicatie gegeven wat een goede prijs voor het betreffende aandeel was. Ik heb Bartho zijn kennis voor waar aangenomen en heb aan de hand van zijn site over de verschillende jaren aandelen gekocht van bedrijven zoals Procter & Gamble, Johnson & Johnson, AT&T, Unilever, Santander, Shell, AH, Coca Cola, McDonald’s en nog vele anderen.

Kennisgemaakt met ETF’s

Een paar jaar geleden werd ik, door de vele Amerikaanse blogs die ik lees, op ETF’s gewezen. Ik ben op zoek gegaan en erachter gekomen dat ook hier veel verschillen in bestaan. Daarbij kwam ik erachter dat er ETF’s zijn die zich speciaal richten op dividend. Voor mij een belangrijk selectiecriterium, omdat ik niet voor de koerswinst ga, maar voor dividendrendement. Ik ga voor inkomstengroei en niet direct voor vermogensgroei. De afgelopen jaren heb ik onze portefeuille voornamelijk verder uitgebreid met ETF’s. We hadden al veel aandelen en door het bijkopen van ETF’s doen we nu op meer verschillende vlakken aan spreiding. Als ik nu zou beginnen, zou ik starten met ETF’s en af en toe aandelen van een bedrijf kopen.

Waar bestaat het dan daadwerkelijk uit

Om toch een beetje inzicht te geven, kan ik wel beschrijven hoe ons portefeuille is opgebouwd. Op dit moment hebben we 52 verschillenden aandelen en ETF’s in ons bezit. De verhouding tussen Amerikaanse dollars en euro’s is 80/20. Deze verhouding geldt ook voor aandelen en ETF’s. Ons dividendrendement loopt van 2 tot 14%. Gemiddeld maken wij zo’n 5% dividendrendement op ons vermogen. De volgende ETF’s maken onderdeel uit van de portefeuille:

– UBS ETF DJ GL. SELECT DVD
– SPDR EUR DIV ARISTOCRATS
– INVESCO S&P 500 HIGH DIVIDEND
– GLOBAL X SUPERINCOME PREFER
– GLOBAL X SUPERDIVIDEND ETF
– ISHARES EURO DIVIDEND
– ISHARES INTERNATIONAL SELECT
– INVESCO S&P INTERNATIONAL DEV LW VOL
– MILLER/HOWARD HIGH INCOME EQ
– WESTERN ASSET GLOBAL HIGH INCOME

In deze lijst staan een aantal Amerikaanse ETF’s en deze mogen van de AFM, omdat er geen Nederlandse productbeschrijving van is, niet meer via Nederlandse brokers gekocht worden. Dit is wel jammer en hopelijk wordt dit een keer opgelost. Het is wel mogelijk om een account te openen bij een Amerikaanse broker om ze toch te kunnen kopen. Wij hebben dit nog niet gedaan.

Doe er je voordeel mee

Verder bouw ik onze posities in Europese aandelen en ETF’s verder uit, omdat we uiteindelijk met name van de euro gaan leven. Dit doe ik door uitgekeerd dividend in dollars om te zetten in euro aandelen of ETF’s. Ik hoop dat je hiermee wat ideeën kan opdoen. Houd er wel rekening mee dat onze portefeuille in de afgelopen 6 jaar is opgebouwd. Dus huidige koersen en dividendrendement kunnen nu minder interessant zijn om in te stappen. Onderzoek goed wat bij jou, je doel en je huidige portefeuille het beste past.

Kan het kwaad om mensen tot beleggen aan te zetten?

/2 Reacties/in , /door

beleggen

Vroeger was het makkelijker

Ik probeer meer mensen financieel vrij te krijgen. Vroeger was dit eenvoudig mogelijk door gewoon geld te sparen en dit op de bank te laten renderen. Op deze manier bouwde je op basis van je rente inkomsten redelijk risicoloos passief inkomen op. Een bankrekening openen en maandelijks via een automatische overboeking geld overmaken en daarna er van afblijven. De rente werd automatisch bijgeschreven en zorgde daardoor het volgende jaar weer voor extra rente inkomsten. Een kind kon de was doen. Bij salarisverhogingen je spaarbedrag verhogen, zodat je niet naar je salaris gaat leven. De geplaveide weg naar financiële vrijheid.

Meer moeite doen met meer risico

Helaas zijn deze goede tijden over. Wil je nu rendement behalen op je spaargeld, zal je er meer moeite voor moeten doen. Je loopt ook meer risico dat het minder waard wordt. Wil je geld verdienen met je geld dan is zelf beleggen op de aandelenbeurs een relatief eenvoudige optie. Het is iets lastiger dan een bankrekening openen en je moet keuzes maken waarin je je geld wilt investeren. Dit is voor veel mensen een reden om er niet aan te beginnen. Moeilijk, het kost tijd en energie en je loopt risico, de drempel is te hoog. Liever laten we ons geld op een bankrekening staan en dat het dan ook minder waard wordt nemen we voor lief.

Het beleggen uitbesteden

Je kan er natuurlijk voor kiezen om je geld bij een vermogensbeheerder onder te brengen. Vaak zijn de vermogensbeheerders bezig met vermogensgroei en niet direct met inkomstengroei. Ze investeren je geld zodat je jaarlijks koerswinst maakt. Ik heb het nog nooit uitgezocht, maar misschien zijn er vermogensbeheerders die ook passief inkomen voor je opbouwen via dividend. Een nadeel van uitbesteden is dat het geld kost. Je betaalt een beheerspercentage over je vermogen en vaak ook nog een percentage over de winst. Deze kosten moeten eerst weer terugverdiend worden, voordat je daadwerkelijk rendement behaal. Vind je de stap te groot om zelf te beleggen dan is dit natuurlijk wel een alternatief.

Zelf aan de slag

Het is snel verdiend om zelf aan de slag te gaan. Sinds wij voor ons zelf zijn gaan dividendbeleggen word ik iedere dag nog blij van de aankopen. De waarde van onze portefeuille gaat soms alle kanten op, maar mijn maandelijkse dividend wordt gewoon gestort en stijgt met de jaren. Ik schrijf hier al een tijdje over, maar ik merk aan de hand van de vragen die ik krijg dat het toch lastig is om te beginnen. Ik heb dus een instructie geschreven om je eerste ETF’s te kopen. Door op deze manier de drempel zo laag mogelijk te maken houd niets je tegen om te beginnen. Hopelijk word je enthousiast en ga je je er verder in verdiepen. Missie geslaagd.

Weten wat je koopt

De vraag is natuurlijk of dit wel verantwoord is. Kan ik mensen er toe aanzetten om te starten met beleggen en het risico laten lopen dat ze hun geld kwijtraken? Bij het schrijven van de instructie voor het aanmaken van een beleggingsaccount word ik door de broker gewezen op alle mogelijke risico’s. Schoenen zijn een duidelijk product waarvan mensen direct snappen wat ze kopen en wat ze ermee kunnen. Financiële producten vallen niet op door de eenvoud en duidelijkheid. Hiervoor is de zorgplicht vanuit de overheid gekomen. Financiële instellingen mogen alleen dat verkopen waarvan de koper snapt wat hij koopt.

Wie is verantwoordelijk?

Een aandeel is nog wel duidelijk en een mandje van aandelen snappen de meeste ook nog wel, maar met een beleggingsrekening kan je ook aandelen verkopen die je niet hebt. Er gaat een nieuwe wereld open, waarbij we ook kunnen gokken met hefboomproducten zoals turbo’s, speeders en sprinters. Ik ben zelf niet zo’n gokker en ik koop voornamelijk dividendaandelen met het oog op de toekomst. Dat neemt niet weg dat ik hier en daar ook wel eens aandelen koop puur voor de koerswinst. In hoeverre gaat mijn drempelverlagende activiteit, in plaats van jou te helpen, juist problemen veroorzaken? Is het verkeerd gebruik van een beleggingsrekening mijn verantwoordelijkheid? Ben ik mijn broeders hoeder?

Best spannend

Iedereen heeft zijn eigen verantwoording, maar het blijft lastig voor mij. Ik voel mij verantwoordelijk als dingen fout gaan. Grappig is dat als het goed gaat, ik mij daar dan niet verantwoordelijk voor voel. Niet beleggen is in deze tijd bijna geen optie, maar je moet wel weten wat je doet. Dat geldt natuurlijk voor alles, maar sommige mensen moeten tegen zichzelf beschermd worden. Wil ik mensen verder helpen naar financiële vrijheid dan is starten met dividendbeleggen voor mij een logische stap. Een stap waar veel mensen tegen aan blijven hikken. Ik denk dat het goed is dat ik jullie hierbij ga helpen, ja toch?

Zorgt jouw auto voor een leuker leven?

/8 Reacties/in , /door

auto

Een dure auto kopen

Ik word er steeds vaker mee geconfronteerd en ik praat er wel over mee, maar eigenlijk ben ik het er niet mee eens. We kopen mooie, dure auto’s en dat vinden we allemaal heel gewoon. We leven namelijk maar 1x en we moeten wel genieten van het leven. Natuurlijk vind ik dat ook, maar is een mooie auto dan het ultieme bezit wat het leven goed maakt. Ik moet toegeven dat ook ik blij ben met mijn auto en dat die ook veel geld kost voor het gemak en de lol die ik eraan beleef. Het is wel zo dat ik er, net zoals met mijn meeste spullen, lang mee doe. Mijn auto wordt 9 dit jaar en ik rij er al 8 jaar in. Van het idee alleen al dat ik er afstand van zou moeten doen krijg ik buikpijn. Wat kost dit grapje mij eigenlijk?

Dit kan je beter niet uitrekenen

Ik heb hem gekocht voor €26.000 euro en er stond toen 20.000 km op de teller. Maandelijks ben ik €43 aan wegenbelasting kwijt en mijn verzekering heeft jaren €35 per maand gekost. Ik rij niet heel veel met mijn auto, er staat nu ongeveer 61.000 km op de teller. Dus gemiddeld zo’n 5.000 km per jaar. Dit vertaalt zich in een tank benzine per maand van ongeveer €50 euro. Als ik mijn auto verkoop ontvang ik er nog ongeveer €9.000 euro voor terug. Ik heb dus in totaal al €17.000 afgeschreven, dit is €177 per maand. Daarbij heb ik ook nog €3.500 aan onderhoud uitgegeven, wat neerkomt op €36 per maand. Mijn auto kost mij ongeveer €340 per maand en ik rij er ongeveer 420 km mee, dus grofweg €0,81 per km.

Stel dat ik hem niet gekocht had

Als ik deze €26.000 in mijn zak had gehouden, dan had ik dit bedrag kunnen investeren. Mijn auto is in de jaren veel minder waard geworden, dus met de investering kan ik ook wel wat risico lopen. Had ik het geld gestopt in hoog dividendaandelen met een dividendpercentage van 12%, dan was mijn geld over deze 8 jaar tijd gegroeid naar €64.000. In mijn situatie staat er nóg een auto op de oprit en met een beetje passen en meten had ik een groot deel van mijn kilometers ook in die auto kunnen rijden. Geen extra verzekering, wegenbelasting, afschrijving en onderhoud, dus een besparing per maand van ongeveer €290. Als ik dit bedrag ook nog geïnvesteerd had en dat meeneem in de berekening, dan wordt het bedrag nog schokkender: €114.000.

Wat heeft mijn auto mij daadwerkelijk gekost

Op dit moment heb ik mijn auto nog en deze heeft een waarde van €9.000 en dit had €114.000 kunnen zijn. Mijn lol, status en gemak heeft mij in 8 jaar tijd dus meer als een ton gekost. Als je dit dus verder doortrek dan had deze ton mij nu, met mijn risicovolle investering, €12.000 per jaar op kunnen leveren. Dit betekent dat ik in plaats van 8 jaar een auto op de oprit had staan, nu ook iedere maand €1.000 te verbrassen zou hebben. Had ik dit van te voren geweten, dan zou ik waarschijnlijk een andere keus hebben gemaakt.

Als je durft

Vanuit kosten oogpunt zorgt een auto, hoe leuk je hem ook vindt, niet direct voor een beter leven. Zolang het geld niet met bakken vanuit passief inkomen naar binnen komt, zorgt de auto er juist voor dat je veel minder geld te besteden hebt. Wat voor leuks zou je daar allemaal niet mee kunnen doen? Een auto is overduidelijk geen bezit dat voor inkomen zorgt, het is echt een kostenpost. Ik heb het nu uitgerekend voor mijn auto, een relatief kleine en goedkope auto. Ik wil de berekening voor de auto van mijn partner niet maken en helemaal niet voor de Porsche die we ook een tijdje hebben gehad. Zou het leasen van een auto een betere optie zijn?

Auto wegdoen

Een logische stap zou betekenen dat ik mijn auto wegdoe en dan eigenlijk niet mijn auto, maar de duurdere van mijn partner. Ik merk dat het een lastige stap is om te zetten. Ik kan gemakkelijk argumenten vinden om beide auto’s toch op de oprit te laten staan. Je weet dat het veel geld kost, maar je bent ook gewend aan het gemak. We eten er geen boterham minder om, maar als je bedenkt wat je ook met het geld kan doen dan is de auto niet de beste keuze. Je werkt misschien wel een week in de maand om je auto te betalen, terwijl als je je auto wegdoet je over een tijdje een week minder in de maand kan werken. Rare keuzes maken we, wat is dat toch met auto’s? Weet jij het?

ZZP’er in de ICT, voel jij je ook zo rijk?

/2 Reacties/in , /door

zzp'er

Veel geld verdienen

Ik heb zelf jarenlang in de ICT gewerkt en als manager van een afdeling waar we veel ICT’ers inhuurden, weet ik ook welke uurtarieven daarbij horen. Zelfstandige ICT’ers hebben niets te klagen. Er zijn er velen die vanuit loondienst voor zichzelf zijn begonnen. Eenmaal een opdracht gevonden, is dit meestal niet voor de korte termijn. Het is een kennisintensief vak, dus eenmaal ingewerkt willen bedrijven ze niet zomaar weer kwijt. Hierdoor zijn de meeste ICT’ers niet veel tijd kwijt aan marketing of het zoeken van nieuwe opdrachten. De boekhouding kost wat tijd, maar voor de rest is ieder uur dat ze werken, meestal betaald door de opdrachtgever.

Zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering regelen

Ben je vanuit loondienst voor jezelf gaan werken dan is het bedrag dat maandelijks op je rekening wordt gestort vaak wel verviervoudigd. Hiervan moet dan nog wel BTW, inkomstenbelasting en de zorgverzekeringswet betaald worden, maar netto blijft er veel meer geld beschikbaar dan vroeger. Je kan jezelf natuurlijk rijk rekenen en dat zullen er zeker een aantal doen. Maar als je voor jezelf begonnen bent, dan heb je geen recht meer op een uitkering mocht je arbeidsongeschikt worden. Hier moet je zelf voor zorgen. Dit is een dure verzekering. Afhankelijk van hoe snel je bij ziekte uitgekeerd wilt hebben en hoe hoog de uitkering moet zijn, betaal je hiervoor per maand een aanzienlijk bedrag.

Geen pensioenopbouw meer

Je werkgever betaalde waarschijnlijk maandelijks een premie voor je pensioen en van je salaris werd vaak een eigen bijdrage ingehouden. Bij het stoppen in loondienst is direct ook het opbouwen van je pensioen gestopt. Doe je hier verder niets mee, dan zal je tegen de tijd dat je met pensioen gaat echt op een houtje moeten bijten. De hoogte van je inkomen van nu komt niet in de buurt van een AOW inkomen. Zeker als je het geld dat voor je pensioen en verzekering bedoeld is nu gewoon consumeert. Je valt dan werkelijk in het zwarte gat.

Geldt dit ook voor jou?

Ik had gedacht dat de meeste ICT’ers wel slimmer waren. Helaas heb ik de afgelopen maanden mijn mening moeten veranderen. De belasting wordt betaald, sommigen hebben een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en een buffer opgebouwd. Maar pensioen opbouwen zit niet in hun systeem. Ik dacht dat het pensioenprobleem van de zzp’ers, waarover in de media veel gesproken wordt, te maken had met de niet veel verdienende zzp’ers. Deze bouwen geen pensioen op, om de doodeenvoudige reden dat er geen geld beschikbaar is. Blijkbaar is dit niet de enige reden om je kop in het zand te steken.

Spijt dat je het nu pas weet

Als jij zo’n goed verdienende zzp’er bent, dan wordt het hoog tijd om dit te veranderen. Sluit in ieder geval een AOV af voor als je echt arbeidsongeschikt wordt en begin met geld weg zetten voor later. Een goede manier hiervoor is om privé of zakelijk geld te gaan investeren in dividendaandelen. Op deze manier bouw je passief inkomen op, wat er voor gaat zorgen dat je je AOV daarna weer langzaam kan afbouwen. Je zult zien dat je jezelf voor je kop slaat op het moment dat je passief inkomen binnenkrijgt. Een mooie manier van geld verdienen en dan heb je spijt dat je niet eerder begonnen bent.

Beter laat dan nooit

Het mooie van veel inkomen hebben is dat je waarschijnlijk makkelijk geld apart kan zetten en gelijk mooie stappen kan zetten. Je kan je natuurlijk ook rijker blijven voordoen dan dat je bent, maar vroeg of laat word je geconfronteerd met de gevolgen. Voor je het weet gaat de overheid zich bemoeien met je pensioen en dat is wel het laatste wat je wilt. Je hebt niet alleen voor het geld, maar ook voor de vrijheid van het zzp-leven gekozen. Laat zien dat je dit als zzp’ers best zelf kan, daar heb je helemaal niemand voor nodig. Je wordt toch niet voor niets zo goed betaald?